Afetlere hazırlık ve dayanıklılığı artırmak, yalnızca bir acil durum önlemi değil; toplumları güçlendiren, hak temelli ve uzun soluklu bir çabadır. “Afet Riski Yönetiminde Yerel STÖ’lerin Desteklenmesi” projesi kapsamında yürütülen bu bülten çalışması, yerel sivil toplum örgütlerinin afetlere karşı geliştirdiği yaratıcı, katılımcı ve kapsayıcı modelleri görünür kılmayı hedefliyor.
Afet Platformu olarak “Afet Gündemi” e-bülteni ile daha zengin içerikler, ilham verici hikâyeler ve doğrudan faydalanabileceğiniz kaynaklarla karşınızdayız.
Bu sayımızda yalnızca Türkiye’den değil, dünyadan afet risk yönetimi alanındaki güncel gelişmelere de yer verdik. Kitaplardan podcastlere, afete hazırlık rehberlerinden çocuklara özel kaynaklara kadar uzanan içeriklerle, afetlere karşı direncimizi birlikte artırmayı amaçlıyoruz. |
|
|
Deprem tatbikatı: Krizle Mücadelede Ortak Refleks |
|
Afet Platformu’nun üyeleri olarak, Tunceli’de üç gün süren kapsamlı bir deprem tatbikatında bir araya geldik. 10-12 Mayıs 2025 tarihleri arasında AFAD Tunceli İl Müdürlüğü ve MUDAK (Munzur Arama Kurtarma Derneği) iş birliğinde düzenlenen tatbikatta, kamu, sivil toplum ve gönüllü aktörlerin kriz ortamındaki eşgüdüm kapasitesini test etmeyi ve geliştirmeyi hedefledik.
Tatbikat kapsamında hem masa başı senaryo kurguları hem de açık arazide uygulamalı arama-kurtarma faaliyetleri entegre bir şekilde düzenledik. Afet Platformu için bu ölçek ve yapıda kamu koordinasyonunda gerçekleşen ilk deneyim olması açısından önemli bir eşikti. |
|
|
Afetlere karşı toplumsal bilinci artırmak ve sivil müdahale kapasitesini güçlendirmek amacıyla, Avrupa Birliği Delegasyonu’nun finansal desteği ve STGM iş birliğiyle yürütülen Afet Risk Yönetiminde Sivil Toplum Örgütlerinin Kapasitesinin Desteklenmesi Projesi kapsamında, 2025 yılının başından bu yana önemli faaliyetler hayata geçirildi. Projede, sivil toplum kuruluşları ve gönüllülerin afet öncesi hazırlık, afete müdahale ve afet sonrası iyileşme süreçlerine daha etkin katılımını sağlamayı amaçladık. Afet Platformu üyelerinden İhtiyaç Haritası, TOG, Temel İhtiyaç Derneği ve Hayata Destek Derneği olmak üzere dört bileşenin yürüttüğü faaliyetleri aşağıda bulabilirsiniz. |
|
| Afete Hazırlık ve Acil Durum Müdahalesi için Kapasite Geliştirme Projesi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Afete Hazırlık ve Acil Durum Müdahalesi için Kapasite Geliştirme Projesi kapsamında, İhtiyaç Haritası yürütücülüğünde kamu, özel sektör, sivil toplum ve akademiden paydaşların katılımıyla çevrim içi tatbikatlar ve yüz yüze atölye çalışmaları gerçekleştirildi. İstanbul Deprem Tatbikatı’nda acil durumlarda karar alma refleksleri; Bartın Sel Tatbikatı’nda ise erken uyarı sistemleri, tahliye planlaması ve müdahale stratejileri senaryo bazlı uygulamalarla ele alındı. İstanbul’da düzenlenen Afet Yönetiminde İş Birliği ve Tecrübe Paylaşımı Atölyesi ise disiplinler arası eşgüdümü ve sahadaki iyi uygulamaların paylaşımını önceleyerek kapasite geliştirmeye katkı sundu. Çalışmaların tamamı için tıklayın. |
|
Afet Gönüllüleri Toplulukları Oluşturmak Projesi |
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Afet Gönüllüleri Toplulukları Oluşturmak Projesi kapsamında, Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG) öncülüğünde afet gönüllülüğünü gençler arasında yaygınlaştırmaya yönelik eğitim ve topluluk geliştirme çalışmaları yürütülüyor. 26–31 Ocak 2025 tarihlerinde Antalya’da düzenlenen eğitmen kampında, 25 genç afet döngüsü, insani yardım, toplumsal cinsiyet ve halk sağlığı gibi başlıklarda eğitildi. Bu eğitmenler, 16 Şubat–18 Mayıs 2025 tarihleri arasında Türkiye’nin yedi bölgesinde düzenlenen 37 eğitim aracılığıyla 25 şehirde toplam 782 genci afet gönüllüsü olarak yetiştirdi. Yerel eğitimler yıl boyunca devam edecek. Çalışmaların tamamı için tıklayın. |
|
| Afet Riski Yönetişiminin ve Toplumsal Farkındalığının Güçlendirilmesi Projesi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Afet Platformu’nun kurumsal kapasitesini güçlendirmeyi hedefleyen “Afet Riski Yönetişiminin ve Toplumsal Farkındalığının Güçlendirilmesi Projesi”, Temel İhtiaç Derneği (TİDER) yürütücülüğünde sürdürülüyor. Proje kapsamında 1 Şubat 2025’te düzenlenen çalıştayda, tüzel kişilik dönüşümü, karar alma süreçleri ve kaynak yönetimi gibi başlıklar ele alındı. 12 Mart 2025’te gerçekleştirilen proje lansmanında dayanışma ve çok paydaşlı kriz yönetimi vurgusu öne çıktı. 22 Mayıs’ta düzenlenen “Afet Risk Yönetiminde Öğrenilmiş Dersler” çalıştayında stratejik planlama sürecine katkı sunan öneriler geliştirildi. Ayrıca 15 Nisan’da Çekya’nın Zlín kentinde düzenlenen Sivil Savunma ve Afet Yönetimi Programı’na katılım sağlanarak afet ekipmanlarına dair teknik incelemeler yapıldı. Çalışmaların tamamı için tıklayın. |
|
Topluluk Temelli Acil Durum Müdahalesi ve Risk Yönetimi Projesi |
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ocak-Mayıs 2025 döneminde Hayata Destek Derneği yürütücülüğünde uygulanan “Topluluk Temelli Acil Durum Müdahalesi ve Risk Yönetimi Projesi” kapsamında 8 eğitim programı düzenlendi; bu faaliyetlerde 174 kişi afetlere hazırlık ve müdahalede kurumsal kapasite geliştirme hedefiyle eğitim aldı. İstanbul’da düzenlenen Sphere Standartları Eğitimi, insani yardımda kalite ve hesap verebilirlik ilkesini; Hatay’da gerçekleşen Personel Güvenliği ve İletişim Eğitimi ise afet sahasında güvenli çalışma becerilerini öne çıkardı. İstanbul’daki CHS Eğitimi insani müdahalelerde etik ve topluluk katılımı ilkelerini işlerken, çevrim içi gerçekleşen Çeşitlilik ve Sosyal İçerme Eğitimi ile dezavantajlı gruplara yönelik kapsayıcı uygulamalar tartışıldı. Nisan ayında yapılan İlke ve Davranış Kuralları Eğitimi ile etik tutumlar güçlendirilirken, PSEAH eğitimi ile cinsel sömürü ve tacizi önlemeye yönelik koruyucu sistemler ele alındı. Çocukların Korunması Eğitimi çocuk odaklı güvenli müdahaleye dair farkındalık sağlarken, SCLR Atölyesi toplum liderliğinde afet müdahalesi deneyimlerinin paylaşımı ve yerel kapasitenin güçlendirilmesine katkı sundu. Çalışmaların tamamı için tıklayın. |
|
|
Afet Risk Yönetiminde Sivil Toplum Örgütlerinin Kapasitesinin Desteklenmesi Projesi kapsamında alt hibe desteği alan 20 paydaşımız, deprem bölgesinde toplumsal cinsiyet eşitliğinden çocuk haklarına, afetlere hazırlık çalışmalarından dezavantajlı grupların güçlendirilmesine kadar geniş bir yelpazede projeler yürütüyor. Her bir proje kendi uzmanlık alanında dayanışmayı büyütmeyi ve afet risk yönetimi kapasitesini artırmayı hedefliyor. Afet Risk Yönetiminde Sivil Toplum Örgütlerinin Kapasitesinin Desteklenmesi Projesi kapsamında alt hibe alan 20 paydaş, afet bölgesinde toplumsal cinsiyet eşitliğinden çocuk haklarına, engellilikten dezavantajlı grupların güçlendirilmesine kadar geniş bir yelpazede proje yürütüyor. Her biri kendi uzmanlık alanında afetlere hazırlık, müdahale ve toplumsal dayanıklılık kapasitesini artırmayı hedefleyen bu çalışmalar arasında; Lotus Derneği'nin kadınlar ve kuryeler arasında afet dayanışma ağı kurulması, Köy Okulları Değişim Ağı’nın öğretmen destek çalışmaları, Oyun Hareketi Derneği’nin iyileştirici oyun alanları, Önce Çocuklar ve Çocuk Hakları Merkezi’nin yerel STÖ'lerle risk yönetimi ortaklıkları, Muamma Derneği’nin LGBTİ+ kapsayıcı afet modeli, Kadına Özgürlük Derneği’nin yerel önleyici modelleri, Sevgi Gönüllüleri'nin Marmara bölgesinde köy odaklı farkındalık çalışmaları ve Türkiye Down Sendromu Derneği'nin engellilik alanındaki kapasite geliştirme faaliyetleri öne çıkıyor. Ayrıca Mahalle Afet Gönüllüleri Derneği Hatay’da gönüllü örgütlenmeyi yaygınlaştırırken, Deprem Dayanışması, Dayanışma İnsanları, Ali İsmail Korkmaz Vakfı ve Sağlıkta Genç Yaklaşımlar Derneği gibi kurumlar gençlerin dayanıklılık süreçlerine aktif katılımını artırıyor. Samandağ Kadın Dayanışması, Kadın Dayanışma Vakfı ve Kadının İnsan Hakları Derneği afetlere toplumsal cinsiyet eşitliği ekseninden yaklaşırken, Romani Godi Malatya’daki Roman topluluklarının kent hakkı mücadelesine, Tohum Otizm Vakfı ise otizmli bireylerin afet hazırlığına odaklanıyor. Tüm bu projeler, yerelden gelen bilgi ve deneyimi afet risk yönetimiyle bütünleştirerek sahada kapsayıcı ve etkili çözümler üretmeyi amaçlıyor. Çalışmaların tamamı ve alt hibe projelerinin sosyal etkisi için tıklayın. |
|
Türkiye Afet Sonrası İyileştirme Planı Yayımlandı |
|
Türkiye Afet Sonrası İyileştirme Planı, 24 Mayıs 2025 tarihli ve 9889 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu plan, özellikle 6 Şubat 2023 depremleri sonrası etkilenen bölgelerde yaşamın yeniden inşasını hedefliyor. Barınma, altyapı, sağlık, eğitim, ekonomik kalkınma ve sosyal destek gibi alanlarda uzun vadeli ve sürdürülebilir iyileştirme adımlarını içeriyor. Aynı zamanda kamu kurumları arasında koordinasyonu güçlendirmeyi, kaynakların etkin kullanımını sağlamayı ve afet sonrası süreci daha sistematik bir yapıya kavuşturmayı amaçlıyor. |
|
GP2025: Afet Riskinin Azaltılması İçin Küresel Taahhütler Yenileniyor |
|
2–6 Haziran 2025 tarihleri arasında İsviçre Hükümeti’nin ev sahipliğinde ve BM Afet Riskinin Azaltılması Ofisi (UNDRR) koordinasyonunda düzenlenen Afet Riskinin Azaltılması için Küresel Platform (GP2025), Cenevre’de gerçekleştirildi. Etkinlik, Sendai Afet Riskinin Azaltılması Çerçeve Planı'nın 2015–2030 dönemine ilişkin uygulama sürecinde, orta vadeli değerlendirme sonrası düzenlenen ilk küresel buluşma niteliğindeydi. |
|
Türkiye’den Küresel Platforma Deneyim Katkısı: 6 Şubat Depremleri ve TASİP |
|
Afet Riskinin Azaltılması için Küresel Platform (GP2025) kapsamında Türkiye, 6 Şubat 2023 depremleri sonrası yürüttüğü müdahale ve iyileştirme çalışmalarını uluslararası kamuoyuyla paylaştı. İsviçre’nin Cenevre kentinde düzenlenen etkinlikte, AFAD Başkanı Vali Ali Hamza Pehlivan “Turning Experience Into Action: Learning From Large-Scale Disasters” oturumunda yaptığı sunumla, depremler sonrası hayata geçirilen koordinasyon, müdahale ve iyileştirme adımlarına dair kapsamlı bilgi verdi. |
|
| | Bu bölümde hem bireysel olarak faydalanabileceğiniz hem de çevrenizle paylaşabileceğiniz güvenilir kaynak önerilerini derledik. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bilmediklerimiz, ilham aldıklarımız |
|
Afetlerle mücadele sadece yerelde değil, küresel ölçekte de değişiyor. Bu bölümde, dünyanın farklı yerlerinden ilham verici, düşündürücü ve uygulanabilir örnekleri paylaşıyoruz. |
|
Zelanda: Mahalle Bazlı Afet Planları |
|
Yeni Zelanda’da afet riski yüksek bölgelerde her mahalle için “Topluluk Acil Durum Planları” geliştiriliyor. Yerel halkın, belediye ve STÖ’lerle birlikte hazırladığı bu planlar, sadece harita ve kaçış yollarını değil, aynı zamanda komşuluk ilişkileri, bakım ihtiyacı olan bireylerin listesi ve yerel kaynakların (araç, jeneratör, erzak vb.) paylaşımını da içeriyor. |
|
Şili: Depremle Mücadelede Nasıl Başarılı Oldu? |
|
Depremlere sık sık maruz kalan Şili, afet hazırlığını eğitim kurumları üzerinden yürütüyor. Yeni uygulamaya göre devlet destekli okulların hem fiziksel olarak dayanıklı olması hem de afet eğitimi konusunda rehberlik sağlaması gerekiyor. Öğrenciler afet senaryoları üzerinde çalışıyor, ailelerine hazırlık setleri hazırlatıyor. |
|
AKUT VAKFI Bilgilendiriyor | AKUT VAKFI YouTube Kanalı |
|
AKUT VAKFI'nın hem çocuklara hem yetişkinlere yönelik bilgilendirici ve kısa videoları. |
|
|
Deprem Bölgesinde Anne Olmak – Hayata Destek Derneği |
|
|
| Yetişkin ve Çocuklar için Afet Rehberi - Önemsiyoruz Derneği
Yetişkin ve Çocuklar için afet bilgilendirme amacıyla hazırlanmış bir rehber. Bu rehberde öncelikle yetişkinler için sonrasında da çocuklar için afet konusunda özellikle psikolojik iyi oluş yollarına ışık tutuldu. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Aile Afet Planı – Hayata Destek Derneği |
|
Afetlere hazırlık evde başlar. Bu kolay anlaşılır rehber, ailelerin afet öncesi, sırası ve sonrası için nasıl bir plan hazırlayabileceğini anlatıyor. |
|
|