|
6 Şubat 2023 tarihinde yaşadığımız depremler, yalnızca bölgeyi değil, toplum olarak hepimizi derinden etkiledi. İki yıl sonra, bu felaketin ardından sivil toplumun kuruluşları hala sahada ve faaliyetlerine devam ediyor. Bu sayıda, Afet Platformu üyelerine bu iki sene boyunca neler yaptıklarını sorduk. |
| |
|  Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV), 1999 yılından bu yana ülkemizde yaşanan depremlerden etkilenen çocukların ve ailelere yönelik kapsamlı ve uzun verimli çalışmalar yapmaktadır. 2023 Kahramanmaraş depremlerinin hemen sonrasında, öncelikle insani yardım odaklı çalışmalar yürüttü. Depremden etkilenen bölgedeki koşulları, hizmetleri ve olanakları çocuklar açısından gözlemledi ve çocukların kendilerini güvende hissedecekleri ve gelişimlerinin çok yönlü biçimde destekleneceği AÇEV Çocuk ve Aile Merkezleri kurulmasına karar verildi.
Gaziantep Nurdağı, Adıyaman ve Hatay Defne’de kurulan üç ayrı AÇEV Çocuk ve Aile Merkezi’nde, 4-5 yaş çocuklara yönelik olarak, çocukların çok yönlü gelişimlerini destekleme amacıyla oyun temelli uygulamalar yürütülüyor. |
|
| Merkezlerde bulunan Kitap ve Oyuncak Kütüphanelerinde, konteyner kentte yaşayan 3-14 yaş arasındaki çocukların akranlarıyla oyunlar oynaması, kitap okuma alışkanlığı kazanması ve ders çalışmaları için ortam sunulması hedefleniyor. AÇEV Gezici Araçları ile Çocuk ve Aile Merkezleri’ne erişemeyen çocuklara da ulaşılıyor ve bu çocuklara toplam 6 hafta boyunca 16 oturumluk sanat ve oyun temelli etkinlikler uygulanıyor.
Ek olarak, ebeveynler için Ebeveyn Destek Uygulaması ve Anne Destek Programı; kadınlara ve kız çocuklarına yönelik olaraksa Hayat Dolu Buluşmalar uygulamaları devam ediyor. |
| |
|  AKUT Vakfı, deprem sonrası hızla harekete geçerek, Kartal lojistik üssünde bulunan çok sayıda temel ihtiyaç malzemesini afet bölgesine sevk etmiş ve ihtiyaç sahibi vatandaşlara ulaştırmıştır.
Vatandaşlara ücretsiz kişisel bakım ve hijyen hizmetleri sunmak, deprem bölgesinde iyileşmeye ve yerel girişimciliğin canlanmasına katkıda bulunmak amacıyla, Hatay’da “Hayata Devam Kişisel Bakım ve Hijyen Projesi” başlatılmıştır. Proje kapsamında iki konteyner kuaför salonu hizmete sunulmuştur. Proje, halen 8 personele yerel istihdam sağlayarak yılda yaklaşık 20 bin bireyin kişisel bakım ihtiyaçlarını ücretsiz olarak karşılamaktadır. |
|
| Eğitimin sağlıklı koşullarda devam edebilmesi için Hatay’da Serinyol İlk ve Ortaöğretim Okulu ile Maşuklu İlkokulu’nu inşa etmiştir. Bugün 50’nin üzerinde öğretmen ve idari personelin görev yaptığı okullarda 800’ün üzerinde öğrenci eğitim görmektedir. Aynı zamanda, Hatay’da bir anasınıfı ve iki kütüphane inşa etmiş, müzik okuluna enstrüman desteği ve duyu bütünleme merkezine malzeme desteği sağlamıştır.
Afet sonrası yerel sağlık hizmetlerini desteklemek ve geliştirmek amacıyla Hatay ili Arsuz ilçesinde 4 hekimlik Aile Sağlık Merkezi projesi için çalışmalara başlamıştır. |
| |
|  Akut müdahale ile başlanan süreç, değişen ihtiyaçlara cevap vererek Adıyaman ve Hatay’da Toplum Merkezlerini de açarak çalışılan modelle vakfın ana hedeflerinden olan “gençliğin katılımı” için çalışmaya devam ediyorlar.
Çocukların ve gençlerin hayata katılımı ve psiko-sosyal iyi olma hallerini desteklemek amacıyla, temel ihtiyaçların karşılanması, psikososyal destek ve eğitim kapsamında yürütülen faaliyetler; Ergenler ve aileler için güvenli alanların oluşturulması Bireysel Psikolojik Destek Gençliğin katılımı ve uzun vadede genç istihdamını destekleyen eğitim içeriklerinin (kodlama, spor, sanat, soft skills, ders / sınav destek vb.) uygulanması Özel günlerde etkinlikler düzenlenmesi Toplumsal bilinç, farkındalık ve katılım artıracak eğitimler düzenlenmesi (ebeveyn, kamu vb.) Hane ziyaretleriyle güncel ihtiyaçların takibi
|
| |
|  Hatay'da kurdukları HASUDER Kadın ve Üreme Sağlığı Hizmet Birimi, 15 Haziran 2023'ten bu yana Direct Relief (DR) desteği ve Hatay Büyükşehir Belediyesi işbirliğinde hizmet vermektedir.
|
| |
|  6 Şubat depremlerinden etkilenen bölgelerde, Hayata Destek Derneği çeşitli alanlarda kapsamlı insani yardım faaliyetleri yürütüyor. Bu faaliyetler, afetten etkilenen toplulukların temel hak ve ihtiyaçlarına erişimlerini sağlamayı, yaşam koşullarını iyileştirmeyi ve uzun vadeli iyileşmeye katkıda bulunmayı hedefliyor.
Geçici Barınma ve Yaşam Koşullarının İyileştirilmesi: Afet bölgelerinde geçici barınma alanlarında, özellikle konteyner Ergenler ve aileler için güvenli alanların oluşturulması kentlerde, insani koşulların sağlanmasına yönelik çalışmalar yapıyorlar. Barınma alanlarında su, hijyen ve temel ihtiyaç malzemelerinin erişilebilirliğini artırıyorlar.
Psikososyal Destek Hizmetleri: Çocuklara ve yetişkinlere yönelik psikolojik ve psikososyal destek sağlıyorlar. Özellikle travmanın etkilerini hafifletmek amacıyla bireysel ve grup temelli çalışmalar yürütüyor, çocuklarla yaratıcı ve iyileştirici etkinlikler düzenliyorlar. |
|
| Geçim Kaynaklarının Desteklenmesi: Afetten etkilenen bireylerin ekonomik dayanıklılıklarını artırmak için geçim kaynaklarına erişimi kolaylaştıran projeler yürütüyorlar. Mesleki eğitimler ve destek mekanizmaları aracılığıyla bireylerin ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarına destek olurken afet bölgesinde ekonomik iyileşme çalışmalarına da katkı sunuyorlar.
Yerelleşme ve Kapasite Geliştirme: Bölgedeki yerel inisiyatifleri mikro-hibeler, eğitim programları ve kapasite geliştirme faaliyetleri ile destekliyorlar. Bu çalışmalar, yerel paydaşların güçlenmesine ve bölgedeki uzun vadeli sürdürülebilir iyileşmeye katkı sağlıyor. |
| |  Deprem bölgesinde Hatay il sınırları içinde olmak kaydı ile deprem sonrasında, bölgede genel olarak ağır uyuzlu vakalar mevcut olduğundan bunların tedavisi ve sahiplendirmeleri ile çalışmaları halen devam etmektedir. Tedaviler ildeki veterinerler kalkınsın diye özellikle Hatay'da yapılmaktadır.
|
| |  İhtiyaç Haritası, 6 Şubat depremlerinden etkilenen bölgelerde çok yönlü çalışmalar sürdürüyor. Acil müdahale döneminde çeşitli illerde kurdukları yardım depolarıyla birçok kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladılar. Şu anda Hatay ve Kahramanmaraş'ta kurdukları iki konteyner kentte insan onuruna yakışır yaşam koşulları sağlamak için çalışmaya devam ediyorlar;
Barınma: Hatay ve Kahramanmaraş'ta inşa ettikleri konteyner kentlerde, depremden etkilenenlerin temel yaşam ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenlemeler yaptılar. Psikososyal Destek: Antakya, Samandağ ve Kahramanmaraş'taki psikososyal destek merkezlerinde bireysel ve grup psikososyal destek hizmetleri sunuyor, topluluk temelli, önleyici ve sosyal bağların yeniden inşa edilmesine odaklanan faaliyetler gerçekleştiriyorlar. Çocukların Gelişimi: Antakya ve Kahramanmaraş konteyner yaşam alanlarında kurdukları spor alanları ve 3 spor uzmanı ile 6-18 yaş grubu çocukların sporun psikososyal iyilik haline olan katkısından faydalanması için çaba gösteriyorlar. Kadınların Güçlenmesi: Antakya'da kadınlar için kurdukları sosyal alanda düzenli buluşmalar gerçekleştirerek kadınların dayanışma ağlarını yeniden aktive etmeyi ve akran desteğini güçlendirmeyi amaçlayan aktiviteler yürütüyorlar. |
| |  Nef Vakfı Aile Bakanlığı ve AFAD resmi akreditasyonu olan insani yardım vakfıdır. Hatay'da Nef Vakfı saha ekibi bizzat süreci yürütmekte. Gerek sosyal inceleme, gerek yardımların ulaştırılması, gerek takip sürecini Kahramanmaraş'taki konteyner kent yaşam alanlarında bulunan yerel istihdamlı ekipleriyle devam ettiriyorlar.
Hatay Kahramanmaraş deprem bölgelerinde depremin ikinci yılında da konteyner kent kurum çalışmalarının dışında insani yardım gıda dağıtımına, eğitim materyal yardımlarına, temizlik malzemesi dağıtımlarına ve deprem sonrası anne baba ebeveyn kaybı yaşamış üniversite öğrencilerine düzenli burs desteğine, depremde uzuv kaybı yaşamış ampute çocuk ve ailelere tedavi desteği, sosyal yardım desteği, akülü sandalye desteklerine devam ediyorlar. |
| |
|  Nirengi Derneği, 6 Şubat depremlerinin ardından Hatay'ın farklı ilçelerinde depremden etkilenen başta çocuk ve kadınlar olmak üzere etkilenen kişileri desteklemek için Nirengi Noktaları adını verdikleri merkezler kurdular. Nirengi Noktalarında bulunan çocuk etkinlik merkezleri ile 3-11 yaş çocukların kendilerini ifade edebilecekleri, özel destek alabilecekleri güvenli ve destekleyici bir ortamı travma odaklı eğitim müfredatı, rehberli oyun, grup etkinlikleri ve sanat terapisi gibi temel bileşenleri merkeze alarak oluşturdular.
Klinik psikolog ekip üyeleri tarafından sunulan bireysel psikososyal danışmanlık hizmeti ile çocuklar ve yetişkinlerin psikolojik iyilik hallerini güçlendirerek dayanıklılıklarını artırmayı hedefliyorlar. Nirengi'nin kapsamlı Ruh Sağlığı ve Psikososyal Destek (MHPSS) faaliyetleri, bireylerin travmaları aşmalarını ve normal hayata daha hızlı bir şekilde dönmelerini desteklemeyi amaçlamaktadır.
Ek olarak sundukları yasal danışmanlık hizmeti ile bireylerin adalete erişim hakkını destekliyorlar. |
| |
|  Kadından Kadına Şifa: Kadın Sağlığında Dayanışma ve Güçlenme
6 Şubat depremi sonrası kadın sağlığı, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en belirgin yansımalarından biri haline geldi. Bu bağlamda başlattıkları "Kadından Kadına Şifa" projesi, Hatay'daki kadınların sağlık bilgisine, haklarına ve hizmetlere erişimini artırmayı; aynı zamanda kadınlar arasındaki diyaloğu güçlendirmeyi hedefliyor. Proje, geçen yıl, ImpactHub İstanbul ve Borusan Holding iş birliğiyle yürütülen, Borusan Sürdürülebilir Fayda Programı kapsamında desteklendi. Hatay'ın farklı bölgelerinden seçilen 20 kadın, 4 günlük bir eğitimle "kadın sağlığı elçisi" olarak yetiştirildi. Elçiler, konteyner kentlerde yaşayan ya da yerel halkın bir parçası olan gönüllülerden oluşuyor. |
|
| Kadın sağlığı elçileri, kendi bölgelerinde kadınlarla gönüllü çemberler kurarak cinsel sağlık, üreme sağlığı ve haklar konusunda farkındalık yaratıyor. Bu çemberler, kadınların şiddet, taciz ve cinsel şiddet konularında haklarına erişimini desteklerken dayanışmayı güçlendirmeyi amaçlıyor. İhtiyaçları halinde; sağlık ile yönlendirmeler yapılıyor, ayrıca hukuki destek de tarafımızca sağlanıyor. Derneğe yapılan bağışlar, proje kapsamında bu çemberlere katılan kadınların yararına değerlendiriliyor. |
| |
|  Türkiye, 6 Şubat sabahına sarsılarak uyandığında 17 araçlık Ateşböceği filosundan altısı deprem bölgesinde çalışmalarını sürdürmekteydi. İlk saatlerden itibaren araçlarında konuk ettikleri vatandaşların temel ihtiyaçlarını karşıladılar. Geçmiş yılların benzer ortamlarında elde edilen deneyimleriyle ağlarını hızla organize ettiler. Ateşböceklerini bölgeye yönlendirdiler. Şanlıurfa ve Adana noktalarında da vatandaşlara destek oldular. Farklı şehirlerden 400’den fazla gönüllü bölgeye giderek bölgedeki gönüllüleriyle birlikte sosyal duygusal temelli etkinliklerle çocukların travma sonrası normalleşmelerine katkıda bulundular.
Saha deneyimleri ve şeffaflıkları bu dönemde yeni bağışçılar kazanmalarının yolunu açtı. Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman ve Malatya’da konteyner kent geçici barınma alanlarında 15 yeni yerleşik birimi hayata geçirdiler. |
|
| Yerel gönüllülerinin devreye girmesiyle çocukları nitelikli eğitimleriyle buluşturdular. Büyük ilgi gören Ateşböcekleri yurt içi ve dışından kurumlarca sahiplenildi. 9 yeni Ateşböcekleri sahaya çıktı. 26 araçlık filolarının yılda en az 40 bin çocuğun geleceğini aydınlatacak olmasından dolayı heyecanlılar.
2023 Şubat depremlerinin 2. yılında bugün itibarıyla; Kahramanmaraş’ta 3 Konteyner Öğrenim Birimi ve 5 Ateşböceği, Hatay’da 5 Konteyner Öğrenim Birimi ve 3 Ateşböceği, Adıyaman’da 4 Konteyner Öğrenim Birimi ve 3 Ateşböceği, Malatya’da 3 Konteyner Öğrenim Birimi ve 2 Ateşböceği, Gaziantep’te 1 Öğrenim Birimi ve 3 Ateşböceği, Osmaniye’de 1 Ateşböceği, Şanlıurfa’da 1 Eğitim Parkı, Adana’da 1 Öğrenim Birimi, Diyarbakır’da 1 Öğrenim Birimi ve 1 Ateşböceği olmak üzere depremden etkilenen bölgede toplam 37 noktada nitelikli eğitim desteği sağlamaya devam ediyorlar. |
| |
|  Depremden etkilenen bölgede TİDER Gıda Bankacılığı Ağı’na bağlı 8 gıda bankası yer alıyor; Osmaniye, Gaziantep (2), Malatya, Adıyaman, Adana (2), Şanlıurfa. Deprem felaketinin yaşandığı ilk saatlerde bölgede bulunan üye gıda bankaları ile iletişime geçerek, ilettikleri acil ihtiyaçlara destek olmaya çalıştılar. Bugün de üye gıda bankalarını ürünlerle desteklemeye devam ediyorlar. Deprem felaketinin en başından beri kalıcı çözümlerin gerekliliğini savundular ve destekçileriyle bu tarz projelerin hayata geçirilmesi için yaptıkları görüşmeler sonunda şehir olarak Adıyaman’ı belirlediler.
|
|
| Adıyaman Belediyesi, Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası'nın destekleri ile çok hızlı yol alarak 5 aylık yoğun hazırlıklar sonucunda 31 Ekim 2023’te Adıyaman Destek Market’in resmi açılışını gerçekleştirdiler. Sponsorları sayesinde Adıyaman merkezde açılan marketten ayda 1500 aile temel gıda, kişisel bakım, temizlik ürünleri ve kıyafet alışverişlerini yapma imkanı buluyor. Devam eden projede, gıda bankasından faydalanan kişilerin Destek İK (İnsan Kaynakları) Projesi aracılığıyla kendi paralarını kazanmalarına aracılık ediyor, gıda bankasının bir buluşma noktası olması için çalışıyorlar. |
| |
|  Adıyaman’da TOG-GSK Adıyaman Destek Merkezi, K1 Konteyner Kenti içerisinde faaliyetlerini sürdürüyor. Merkezin 2025 yılı süresince faaliyetlerine devam etmesi hedefleniyor.
Hatay Belen’de TOG-SHELL Türkiye Hatay Belen Destek Merkezi, Konteyner Kent içerisinde faaliyetlerini sürdürüyor. Merkezin Nisan 2025’e kadar faaliyetlerine devam etmesi hedefleniyor.
Gaziantep’te TOG-P&G Gaziantep Destek Merkezi, Konteyner Kent içerisinde faaliyetlerini sürdürüyor. MerkezinNisan 2025’e kadar faaliyetlerine devam etmesi hedefleniyor. |
|
| TOG-AKBANK Mobil Destek Merkezi, Adıyaman Üniversitesi kampüsündeki çalışmalarını 20.01.2025 tarihinde tamamladı. 1 ay süreyle Gaziantep Üniversitesi içerisinde konumlandı. 2025 yılı boyunca afet bölgesindeki şehirlerde yer alan üniversite kampüslerinde faaliyetlerini sürdürecek.
TOG-ELİDOR İskenderun Kadın Destek Merkezi, 31.12.2024 tarihinde çalışmalarını tamamladı. Merkez, İskenderun Kaymakamlığı’na devredildi.
TOG-ELİDOR Kahramanmaraş Elbistan Kadın Destek Merkezi, çalışmalarını tamamladı. Merkez, Elbistan Kaymakamlığı’na devredildi.
TOG-AKKÖK HOLDİNG Hatay İskenderun Destek Merkezi, 31.12.2024 tarihinde çalışmalarını tamamladı. |
| |
|  Depremin başından itibaren, acil ve kısa vadeli ihtiyaçların yanında Adana, Adıyaman, Hatay, Malatya, Kahramanmaraş ve Osmaniye’de uzun vadeli planlarını hayata geçirdiler.
Depremden Etkilenen Otizmli Çocuklara Eğitim ve Teknoloji Desteği Projesi: 0-18 yaş aralığındaki otizmli çocuklara toplamda 1938 eğitici oyuncak ve teknolojik eğitim kiti ulaştırıldı. Projenin eğitici oyuncak kiti ulaştırma ayağı devam etmektedir.
Her Sınıf Bir Tohum Projesi: Proje kapsamında temel eğitim okulları içindeki 26 özel eğitim sınıfına özel eğitim materyali desteği sağlanarak, toplam 80 saatlik eğitimle 810 akran, öğretmen ve aileye ulaşıldı. 126 otizmli öğrencinin eğitim ortamları iyileştirildi. Projenin öğretmen eğitimleri hala sürmektedir.
Destek Eğitim Konteyneri Projesi: Malatya Yeşilyurt’ta Sağlık Müdürlüğü işbirliği ile hazırladığımız destek eğitim konteynerinde otizmli çocuk ve gençlerin eğitimleri devam ediyor.
Özel Eğitim Konteynerleri: Adıyaman ve Hatay Milli Eğitim Müdürlükleri’ne bağlı olarak 4 özel eğitim konteyner sınıfında otizmli çocukların eğitimi kesintisiz devam ediyor.
Bu çalışmalarla, depremden etkilenen otizmli bireylere ve ailelerine sürdürülebilir destek sağlanmaya devam ediliyor. |
| |
|  “DEPSDA Arsuz Psikososyal Destek ve Dayanışma Merkezi” projesi Hatay’ın Arsuz ilçesi Karaağaç bölgesinde yürütülmektedir. Proje, Sivil Katılım Hibe Programı kapsamında fonlanmaktadır. Proje 2 Ocak 2025 tarihinde başlamıştır ve 1 yıl sürecektir. Projede Arsuz Belediyesi ve Mozaik Kadın Derneği ortak olarak yer almaktadır.
Projenin genel hedefi, afetlerden etkilenen bireylere yönelik psikososyal destek sunulması yoluyla STK-kamu işbirliğinin geliştirilmesi ve yerel kuruluşların bu alanda kapasitelerinin güçlenmesine katkı sunulmasıdır. Özel hedefi ise; 1 yıl süreyle Arsuz’da yaşayan bireylere deprem sonrası psikososyal ve hukuki destek sunulması, kentte STK-kamu dayanışmasının güçlendirilmesi ve afetlere psikososyal müdahale konusunda yerel kapasitenin artırılmasıdır.
Psikososyal destek çalışmaları, bireysel ve grupla psikolojik danışma hizmetleri, psikoeğitimler ve çalışana destek hizmetlerini içermektedir.
Hukuki destek kapsamında özellikle kadına yönelik şiddet ve çocuk ihmal ve istismarı konularında bireysel danışmanlık ve gruplara yönelik seminer çalışmaları yürütülecektir.
Bunlara ek olarak, yerel dayanışma faaliyetleri olarak, yerel STK’lara proje yürütme, organizasyon, dernek yönetimi vb alanlarda atölye, seminer ya da birebir destek sunulacaktır. |
| |
|  Türkiye Down Sendromu Derneği, deprem sonrası sahada çalışmalar yaparak kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve yerel temsilcilerle iş birliği içinde ihtiyaçları belirlemiş ve destek sağlamıştır. Akut dönemde, özel gereksinimli bireylerin temel ihtiyaçlarına yönelik hizmetler önceliklendirilmiştir. Akut dönem sonrasında ise, özel gereksinimli bireylerin eğitime hızlı dönüşünün önemine dikkat çekerek Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman ve Gaziantep’te “Geleceğe +1 Akademi” projesini hayata geçirmiştir. Bu proje kapsamında, dört ilde kurulan akademiler yalnızca özel gereksinimli bireylere değil, bölgede eğitim ihtiyacı olan herkese hizmet sağlamıştır. Özel gereksinimli bireylerin temel destekçileri olan ailelere yönelik toplantılar ve eğitimler düzenlenmiş, ayrıca bölgede sürdürülebilir eğitimleri desteklemek amacıyla uzmanlara yönelik eğitim programları gerçekleştirilmiştir. Proje süresince birçok etkinlik ve atölye çalışması yapılmış, bireylerin ihtiyaçlarına yönelik ayni ve nakdi yardımlar kesintisiz olarak sürdürülmüştür.
|
| |  World Human Relief (WHR), Türkiye'de 6 Şubat 2023'te meydana gelen depremlerden etkilenen topluluklara kapsamlı destek sağlamaya devam ediyor. Ana programımız olan Hatay Uluslararası Travma Önleme ve Rehabilitasyon Merkezi (UTÖMER), bölgedeki bireylere travma odaklı, uzun erimli ve ücretsiz psikolojik destek sağlıyor. Merkez, kadınlar, çocuklar ve LGBTİ+ bireyler gibi kırılgan gruplara öncelik vererek bire bir ve aile odaklı ruh sağlığı hizmetleri sunmaktadır.
Merkezdeki hizmetlere ek olarak, grup terapisi seansları ve mobil çalışmalarla topluluk bağlarını güçlendirmeye, depremden etkilenenlerin arasında aidiyet duygusunu ve karşılıklı desteği teşvik etmeye odaklanmaktadır. Bu faaliyetlerin her biri, depremden etkilenen topluluklarda iyileşmeyi teşvik etmek ve dayanıklılığı artırmak, uzun vadeli iyileşme ve psikolojik refah sağlamak için tasarlanmıştır. WHR, etkili hizmet sunumu ve temel hizmetlere yönlendirme sağlamak ve vaka yönetimi için STK'lar, kamu kurumları ve özel sektörle yakın işbirliği içindedir. Bu çabalar sayesinde WHR, 3.800'den fazla yararlanıcıya ulaşmış, hayatta kalanların uzun vadeli psikososyal ihtiyaçlarını ele alırken dayanıklılıklarını artırmıştır. |
| |
|
|
|
| |
|
