28 Şubat 2020 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti yetkili makamları tarafından yapılan “Türkiye tarafından Avrupa’ya geçişlere engel olunmayacak” açıklaması sonrasında, çeşitli statülere sahip olan yabancı uyruklu kişiler ile henüz Türkiye’ye giriş yapmış veya yetkili makamlarda kaydı olmayan kişiler, Türkiye’nin batı sınırlarına doğru hareketlenmeye başlamıştır.

Pazarkule ve diğer sınır bölgelerinde hareket hâlinde olduğu tespit edilen düzensiz göçmenler; uluslararası koruma başvuru sahipleri, şartlı mülteci statü sahipleri, kayıt için randevu tarihi olan kişiler, geçici koruma altında olan Suriyeliler, düzenli ikamet sahipleri, yabancı öğrenciler ve herhangi bir kaydı bulunmayan yabancılardan oluşmaktadır.

Söz konusu karışık grubun büyük çoğunluğu, sınır kapılarının açıldığı yönündeki haberlerin etkisi ve denizden geçişlerin hayati risk oluşturmaya daha müsait olması sebebiyle, Edirne ilinde bulunan Türkiye-Yunanistan kara sınır kapılarına doğru harekete geçmiştir. Bununla beraber bazı gruplar Çanakkale ve Balıkesir deniz hattını kullanarak Yunan adalarına geçmeye çalışmışlardır.

Pazarkule Sınır Kapısı’nda düzensiz göçmenlerin toplandığı alanın dinamiklerinin değişkenliği ve göçmenlerin alan içinde mobil olmaları nedeniyle alandaki kişi sayısı ancak takribî olarak belirlenmiştir. Yaklaşık 13-14 bin civarında olduğu düşünülen grup süreç içerisinde geri dönüşler veya başka yollardan geçiş arayışları nedeniyle azalmıştır. Bu doğrultuda Pazarkule Sınır Kapısı ve çevresinde gerçekleştirilen sayım çalışmalarında erişilen toplam kişi sayısı 12 Mart tarihi itibarıyla 9.107’dir. Cinsiyet ve çocuk/yetişkin dağılımına bakıldığında ise; alandaki kişilerin 1.201’ini kadınların, 6.469’unu erkeklerin ve 1.437’sini çocukların oluşturduğu görülmektedir. Yapılan alan taraması çalışması neticesinde 9.107 kişinin 3.369’unun Afganistan uyruklu, 3.061’inin Suriye uyruklu, 649’unun İran uyruklu, 462’sinin Somali uyruklu, 447’sinin Irak uyruklu ve 1.119’unun ise diğer uyruklardan olduğu tespit edilmiştir.

Sınır kapısında Yunanistan tarafına geçmeye çalışan Kadın, Çocuk, Engelli ve yalnız erkek bireylerin hayatta kalması için tuvalet, içme suyu, gıda, kıyafet ve geri itmeler sırasında kötü davranışlara, şiddet darp ve piskürtme çalışmalarında gaz bombasına maruz kalanların koruma ve insani ihtiyaçların karşılanması için Afet Platformu kurucu üyeleri Nef Vakfı ve Hayata Destek Derneği tüm süreç boyunca sahada kesintisiz faaliyet göstermiştir. Bununla birlikte, Afet Platformu çatısı altındaki diğer kurucu üyeler de dönemsel olarak sahada bulunmuş veya lojistik ve ayni destek sağlamıştır. Dönemsel olarak Afet Platformu kurucu üyesi diğer STK’lar da sahaya malzeme ulaştırarak, koordinasyon desteği vererek veya ihtiyaç anında uzmanlık paylaşarak sürece katkı sunmuştur. Sahada en büyük sorunlardan biri hijyen ve bulaşıcı hastalık salgınları olduğu için Afet Platformu Kurucu Üye kuruluşları halk sağlığı açısından önleyici desteklerde bulunmuşlardır.

28 Şubat 2020- 26 Mart 2020 tarihleri arasında;
Afet Platformu Kurucu Üyelerinden Hayata Destek Derneği tarafından, 22.016 Adet Gıda, 1000 Adet İçecek, 1800 adet hijyen malzemesi dağıtımı ile toplamda 24.816 adet acil insani yardım malzemesi desteği sağlanmıştır. Sahada Çocuk koruma ve sınır kapısından başka illere gitmek isteyen mültecilere nakdi yol desteği sağlanmıştır.

Kaynak:
https://sgdd.org.tr/yayinlar/sgdd_asam_edirne_rapor_tr.pdf

28 Şubat 2020- 26 Mart 2020 tarihleri arasında;
Afet Platformu Kurucu Üyelerinden Nef Vakfı tarafından, sosyal yardım, insani yardım çalışmaları kapsamında NEF Vakfı; kadınlar, çocuklar, engel sahibi bireyler, hastalar ve dezavantajlı gruplar üzerinde faaliyetler yürütmekte olup Pazarkule Sınır Kapısı’nda temel insani yardım, Valilik alan koordinasyonu, hijyen ve tuvalet ihtiyacı kapsamında faaliyet göstermiştir. Alandaki çalışan personele yönelik hizmetlerde de katkı sunan NEF Vakfı tarafından, 150 seyyar tuvalet ve UMKE ile İl Sağlık Müdürlüğü’ne (Sahra Çadırı’na) 60 bin kutu ilaç temin etmiştir. İlaç teminine ek olarak NEF Vakfı tarafından ayni yardım da sağlanmıştır. NEF Vakfı tarafından alanda sağlanan ayni yardımlara ilişkin detaylar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Kaynak:
NEF Vakfı
https://sgdd.org.tr/yayinlar/sgdd_asam_edirne_rapor_tr.pdf

Sahadaki bu operasyonel faaliyetlerin yanı sıra, Afet Platformu’nun koordinasyon çalışmalarına arka planda katkı sunan birçok kurum daha olmuştur. Bu kurumların bir kısmı sahaya doğrudan gitmemiş olsa da kaynak ve lojistik destek sağlamışlardır. Özellikle Temel İhtiyaç Derneği, İhtiyaç Haritası, Çorbada Tuzun Olsun Derneği, AÇEV, Ahtapot Gönüllüleri, Ahbap ve İstanbul Gönüllüleri, Afet Platformu’na ayni ve/veya nakdi destek sunarak operasyonların sürdürülebilirliğine katkı vermiştir. Ayrıca, UN Volunteers aracılığıyla Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından da destek sağlanmıştır.
Bu desteklere ilişkin net rakamlar mevcut olmamakla birlikte, çoğunluğunun ayni bağışlardan oluştuğu bilinmektedir. Bu katkılar, platformun koordinasyon kapasitesini güçlendirmiş ve sahadaki faaliyetlerin sürekliliğini sağlamıştır.
İhtiyaç Haritası ise operasyon sürecinin ilerleyen günlerinde sahayı ziyaret ederek desteklerini sahada da sürdürmüştür.